عاجزترین مردم
شنبه, ۹ اسفند ۱۳۹۳، ۰۳:۳۱ ق.ظ
امام حسین(ع) فرمود: - اعجز الناس من عجز عن الدعاء- عاجزترین مردم کسی است که از دعاکردن ناتوان باشد. (فرهنگ سخنان امام حسین(ع) ص 183)
دعا مغز همه عبادات است. (معراج السعاده ص740) دعا نتیجه وجه رحمانیت خداوند است و تنها از این وجه است که بنده امکان می‌یابد که به او تقرب جوید. والا میان خالق و مخلوق هیچگونه سنخیتی نیست که بنده به او نزدیک شود. وجه فاطریت، خالقیت، قهاریت و دیگر وجه جلالیه خداوندی امکان نزدیکی به ساحت قدس او را نمی‌دهد، مگر وجه رحمانیت او. (میناگر عشق ص691)
با توجه به فرمایش امام و نیز با استفاده از نوشته شهید مطهری، دعا حداقل شش شرط دارد:
1- دعا باید با یاد قسم به محمد و آل محمد(ص) صورت گیرد: آنها را باید واسطه قرار داد. روایت داریم که آغاز و انتهای دعایتان را همراه با صلوات کنید تا به اجابت برسد.
2- دعا باید از سر صدق نیت باشد: به تعبیر شهید مطهری خواستن و طلب کردن در وجود انسان واقعا پیدا شود و تمام ذرات وجود آدمی مظهر خواستن گردد. واقعا آنچه می‌خواهد به صورت یک نیاز و استدعا درآید. مانند تشنگی شدید که همه اعضاء وجود او را تحت تأثیر قرار میدهد.
3- دوری کردن از گناه و حرام: گناه مانع اجابت دعاست. - اللهم اغفرلی الذنوب التی تحبس الدعاء- خدایا گناهانی را که مانع اجابت دعاست بر من ببخشای. (دعای کمیل)
4- داشتن اعتقاد صحیح دینی:ایمان به رحمت بی‌منتهای الهی و اینکه هیچ منعی از فیض او نیست، در حدیث داریم که هرگاه دعا می‌کنی حاجت خود را دم در آماده فرض کن.
5- کوتاهی و تنبلی نکردن در انجام وظایف: مثلا گوشه خانه بنشینی و برای روزی دعا کنی و یا در امر به معروف و نهی از منگر قصور ورزی و در نتیجه اشرار حاکم شوند و... در این حالات ابتدا باید توبه و استغفار کرد و سپس دعا نمود.
6- دعا برای هوای نفس نباشد: دعا نباید برخلاف نظام تکوین و نظام تشریع باشد. مثلا طلب قطع رحم یا طلب خلود در دنیا و طلب اینکه هیچ وقت مرگ سراغ ما نیاید و... از جمله درخواست‌های مخالف نظام آفرینش و قوانین دینی و تشریعی است. (بیست گفتار ص346 تا 354)
البته گاهی انسان یک دعاهایی می‌کند که اجابت آنها به صلاحش نیست. آن حاجت را خداوند در دنیا به او نمی‌دهد ولی در قیامت دریافت می‌کند. خلاصه از عوامل اصلی عجز و ناتوانی از دعا کردن موارد زیر را می‌توان برشمرد: غفلت و دنیاگرایی- گناه و معصیت- جهل از فیض و رحمت الهی- شک و تردید از اجابت دعا- عدم احساس نیاز واقعی- عدم اصرار و پافشاری- عدم تضرع و خضوع پیشگاه حق‌تعالی- واسطه قرارندادن اهل بیت(ع) و...
دعا مغز همه عبادات است. (معراج السعاده ص740) دعا نتیجه وجه رحمانیت خداوند است و تنها از این وجه است که بنده امکان می‌یابد که به او تقرب جوید. والا میان خالق و مخلوق هیچگونه سنخیتی نیست که بنده به او نزدیک شود. وجه فاطریت، خالقیت، قهاریت و دیگر وجه جلالیه خداوندی امکان نزدیکی به ساحت قدس او را نمی‌دهد، مگر وجه رحمانیت او. (میناگر عشق ص691)
- آداب دعا..
دعاکردن آداب و شرایطی دارد که سیدالشهداء(ع) به برخی از آنها اشاره می‌فرمایند: اگر مردم به هنگام دعا کردن خدا را با نام محمد(ص) و اهل بیت او، با نیت درست و با اعتقاد قلبی بخوانند، و با این تصمیم که پیامبر و خاندانش را نافرمانی نمی‌کنند، خداوند به کرم خود، خواسته‌‌های آنان را میدهد. اما مردم کوتاهی کردند و اهل بیت را نافرمانی کردند و دنیای پست را برگزیدند و در پی لذت‌های برخاسته از هوای نفس حرکت کردند و بدین ترتیب دعاهای آنها به اجابت نمی‌رسد. (فرهنگ سخنان امام حسین(ع) ص182)
با توجه به فرمایش امام و نیز با استفاده از نوشته شهید مطهری، دعا حداقل شش شرط دارد:
1- دعا باید با یاد قسم به محمد و آل محمد(ص) صورت گیرد: آنها را باید واسطه قرار داد. روایت داریم که آغاز و انتهای دعایتان را همراه با صلوات کنید تا به اجابت برسد.
2- دعا باید از سر صدق نیت باشد: به تعبیر شهید مطهری خواستن و طلب کردن در وجود انسان واقعا پیدا شود و تمام ذرات وجود آدمی مظهر خواستن گردد. واقعا آنچه می‌خواهد به صورت یک نیاز و استدعا درآید. مانند تشنگی شدید که همه اعضاء وجود او را تحت تأثیر قرار میدهد.
3- دوری کردن از گناه و حرام: گناه مانع اجابت دعاست. - اللهم اغفرلی الذنوب التی تحبس الدعاء- خدایا گناهانی را که مانع اجابت دعاست بر من ببخشای. (دعای کمیل)
4- داشتن اعتقاد صحیح دینی:ایمان به رحمت بی‌منتهای الهی و اینکه هیچ منعی از فیض او نیست، در حدیث داریم که هرگاه دعا می‌کنی حاجت خود را دم در آماده فرض کن.
5- کوتاهی و تنبلی نکردن در انجام وظایف: مثلا گوشه خانه بنشینی و برای روزی دعا کنی و یا در امر به معروف و نهی از منگر قصور ورزی و در نتیجه اشرار حاکم شوند و... در این حالات ابتدا باید توبه و استغفار کرد و سپس دعا نمود.
6- دعا برای هوای نفس نباشد: دعا نباید برخلاف نظام تکوین و نظام تشریع باشد. مثلا طلب قطع رحم یا طلب خلود در دنیا و طلب اینکه هیچ وقت مرگ سراغ ما نیاید و... از جمله درخواست‌های مخالف نظام آفرینش و قوانین دینی و تشریعی است. (بیست گفتار ص346 تا 354)
البته گاهی انسان یک دعاهایی می‌کند که اجابت آنها به صلاحش نیست. آن حاجت را خداوند در دنیا به او نمی‌دهد ولی در قیامت دریافت می‌کند. خلاصه از عوامل اصلی عجز و ناتوانی از دعا کردن موارد زیر را می‌توان برشمرد: غفلت و دنیاگرایی- گناه و معصیت- جهل از فیض و رحمت الهی- شک و تردید از اجابت دعا- عدم احساس نیاز واقعی- عدم اصرار و پافشاری- عدم تضرع و خضوع پیشگاه حق‌تعالی- واسطه قرارندادن اهل بیت(ع) و...